Günlük yaşantımızda çok sık karşılaştığımız bir kavram değil mi, “özgüven”? “Bizim çocuğun biraz özgüveni düşük…” “Ben kendimi hiç özgüvenli hissetmem…” “Bence ben kendime güvenmekte zorlanıyorum…” Özgüven nasıl geliştirilir?
She and Girls Dergisi, Moda Dergisi, Alışveriş Dergisi.
Instagram Hesabımız
Hepimize çok tanıdık bir yerlerde bu cümleler değil mi?
Bazen daha özgüvenli, bazen ise daha özgüvensiz hissettiğimiz bir çok durum yaşıyoruz. Bu durum bazen günden güne, bazen bazı olaylar özelinde, bazen ise başka kişilerin varlığında değişiklik gösterebiliyor.
Özgüven ile aslında, öz imajımızı, benlik kavramını, kendine güveni, kendimizi algılayış biçimimizi, kendini kabul etmeyi, benlik saygısını kastederiz.
Bütün bu kavramlar, kendimizi nasıl gördüğümüze, kendimiz ile ilgili olan düşüncelerimize ve kendimize biçtiğimiz değere işaret eder.
Özgüveni düşük olan kişilerde, aynı zamanda kendilerine dair sevgilerinin ve oldukları hallerini kabul etmelerinin de düşük olduğunu gözlemleriz.
Düşük özgüvene sahip kişiler;
Kişi kendisi hakkında çoğunlukla olumlu düşünmez, kendisini yeterli ve sevilebilir bulmaz, hatalarının varlığına tahammül edemez, başka insanların ona ilgi gösterebileceğine ikna olmakta zorlanır, hayattaki güzel şeylere hakkı olmadığını düşünebilir, kendisinden beklentileri katıdır.
Aslında hayatı kendilerine daha zorlaştırırlar fark etmeden…
Sanki dünya üzerindeki, etrafındaki diğer insanlar yeterli, iyi, değerlidir; ama kendisi ne yaparsa yapsın onlar gibi değildir…
Düşük özgüven, kendimizi yargıladığımız, değerlendirdiğimiz kısaca kendimize biçtiğimiz değeri ifade eder ve hayatı oldukça olumsuz etkiler.
Kendimiz hakkındaki temel inançlarımız, özgüvenimizin de temelini oluşturur.
Kişi kendisi hakkında temelde “değersizim” inancını yoğun olarak taşıyorsa, çevresindeki diğer kişileri kendisinden daha değerli görme eğiliminde olacaktır mesela…
Kendimize dair sahip olduğumuz olumsuz inançlar da, fark etmeden bütün yaşam senaryomuzu şekillendiren temel çıkarımlarımızdır. Fark etmeden, zaten sahip olduğumuz inançları tekrar tekrar yaşarken bulabiliriz kendimizi…
Bu tekrarlayan döngüleri en iyi fark etme yeri, hep söylediğim gibi psikoterapidir.
Fark etmediklerimizi, iyileştiremediklerimizi hayatımızda hep tekrarlarız… Siz de kendi hayatınızdan neler yakalayabiliyorsunuz bir düşünerek okuyun derim bu yazının devamını.
Düşük özgüveni geliştirmek için neler yapabiliriz?
Aşağıda belirteceğim soruları, kendiniz üzerinde çalışmak için kullanabilirsiniz. Hatta not ederek çalışırsanız, daha sonra tekrar üzerinden geçme şansınız da olur.
Öncelikle, kendi içsel konuşmalarınızı fark edin:
Kendinize karşı ne kadar eleştirelsiniz?
O eleştirel iç sesiniz size neler söylüyor?
O sesin bir adı, bir kimliği olsaydı ne olurdu?
Bunları fark ettikten sonra, bu öz eleştirel sesin daha şefkatli konuşan, yaklaşan bir versiyonu olsa neler söylerdi?
İçinizden o şefkatli yaklaşımın da sesini duyma egzersizleri yapın.
Kendinizi eleştirirken fark ettiğinizde, durun ve not edin, nasıl hissediyorsunuz? Peki ya ortaya biraz daha şefkatli iç sesiniz çıktığında nasıl farklar var? Şimdi nasıl hissediyorsunuz?
Kendinizin yetersiz/değersiz/sevilemez olduğuna dair kuvvetli kanıtlarınız var mı?
Başka türlü düşünme seçenekleriniz mümkün mü?
Tek olasılık dışında başka olasılıklar nelerdir?
Bu sahip olduğunuz öz eleştirel ses, sizi geliştiriyor mu yoksa engelliyor mu?
Hangi bakış açıları şu anda size daha yardımcı olabilirdi?
Kendimle ilgili düşüncelerimde yanlı olduğum yerler var mı, neler?
Hemen bir yargıya varıyor olabilir miyim?
Tek bir olaya dayanarak bütün kişiliğimi, benliğimi mahkum ediyor olabilir miyim?
Sadece zayıflıklarıma odaklanıp, güçlü yanlarımı görmezden geliyor olabilir miyim?
Gerçekte suçlu olmadığım şeyler için kendimi suçluyor olabilir miyim?
Kendimden hatasız, mükemmel bir insan olmayı bekliyor olabilir miyim? Ve bu ne kadar mümkün?
Daha yeni, nazik, şefkatli bir bakış açısı geliştirmeyi öğrenebilir miyim?
Kendime daha az eleştirel, yıkıcı davranmayı öğrendiğimde, yeni neler deneyimleyebilirim?
Olumlu özelliklerimi pekiştirebilir miyim?
Kendimde olumlu olarak gördüğüm yanlarımı önemsemeyi öğrenebilir miyim?
Kendimiz ile algımızı geliştirmek mümkün, yeter ki fark edelim ve üzerine biraz çalışalım…
Yukarıda bu soruları başlangıç olması adına verdim, üzerine düşünüp cevaplar geliştirebilirsiniz, umuyorum buralarda yakaladığınız farkındalıklar bir adım olur.
Sevgilerimle,
Ayşegül Soysal Taşçı
Uzman Psikolog
